Łęczyca

Kolegiata w Tumie

Łęczyca i Tum są nierozerwalnie związane ze sobą. Od X do XIII wieku gród zwany Łęczyca istniał w miejscu dzisiejszego Tumu, a grodzisko w szczątkowej formie zachowało się do dzisiaj. Dopiero w połowie XIII wieku nadano Łęczycy prawa miejskie i lokowano w nowy miejscu nieopodal starego grodu, nad brzegiem Bzury (dzisiaj jest to stare koryto). Po śmierci ostatniego księcia łęczyckiego Kazimierz III Wielki włączył księstwo sieradzkie do Polski.

Budowa zamku w Łęczycy (https://discover.pl/zamek-w-leczycy/) z rozkazu Kazimierza III Wielkiego rozpoczęła się prawdopodobnie jeszcze za życia ostatniego księcia i w porozumieniu z nim. Zamek zbudowano na sztucznie usypanym wzniesieniu i otoczono fosą zasilana z rzeki Bzury. Jest to zamek zbudowany z czerwonej cegły na kamiennych fundamentach. Wysokie mury z blankami i charakterystyczna ośmioboczna wieżą to znak rozpoznawczy zamku w Łęczycy. W 1406 roku zamek został spalony przez Krzyżaków, ale do 1409 roku odbudowano go. W tym właśnie zamku podejmowano decyzje dotyczące wojny z Krzyżakami. W czasie wojny trzynastoletniej był siedzibą króla, w drugiej połowie XV wieku spłonął. Dopiero w XVI wieku zamek odbudowano i rozbudowano budując tzw. Dom Nowy, przyległy do wieży bramnej. Po rozbiorach Prusacy częściowo rozebrali zamek, dewastacja była kontynuowana pod zaborem rosyjskim. Zamek częściowo odbudowano po II wojnie światowej i urządzono w nim muzeum.

Tum to dzisiaj wieś, ale do XIII wieku był tam gród, a w XI wieku powstało opactwo benedyktynów. W połowie XII wieku klasztor benedyktynów przeniesiono, budynek opactwa rozebrano, a na jego miejscu rozpoczęto budowę nowej świątyni. Kolegiata była budowana w XII wieku, ale konsekracja odbyła się już w 1261 roku dla nieukończonego kościoła. Zbudowana z granitu i piaskowca kolegiata był kościołem obronnym i w 1241 roku oparła się najazdowi Tatarów, a 1 293 roku spalili ją Litwini. W 1306 roku i 1331 roku niszczyli ją Krzyżacy. Podczas odbudowy nie dbano o romański charakter budowli. Kolejne przebudowy były w stylu gotyckim z późniejszymi renesansowymi dodatkami. Szwedzi zniszczyli kolegiatę w 1705 roku. Odbudowano ja w drugiej połowie XVIII wieku w stylu klasycystycznym. W czasie II wojny światowej kolegiata była w znacznym stopniu zniszczona. Po wojnie odbudowano ją, zachowując w maksymalnym stopniu romański styl budowli. Więcej – https://discover.pl/kolegiata-w-tumie/

Uwaga: Tum i Łączyca to historyczna kraina pod nazwą Ziemia Łęczycka, a nie Mazowsze.